Tümel...

Yapabilseydim;
iki uyanıklık arasının, - o -
tamamlanmışlığını yazardım.
Söz'süz,
ama'sız
ve nihayet'siz. Anlardın...


Mey

Siz Aşktan Ne Anlarsınız Bayım?..

Çok şey öğrendim geçen üç yıl boyunca

Alt katında uyumayı bir ranzanın

Üst katında çocukluğum...

Kâğıttan gemiler yaptım kalbimden

Ki hiçbiri karşıya ulaşmazdı.

Aşk diyorsunuz,

Limanı olanın aşkı olmaz ki bayım!

Allah'la samimi oldum geçen üç yıl boyunca

Havı dökülmüş yerlerine yüzümün

Büyük bir aşk yamadım

Hayır

Yüzüme nur inmedi, yüzüm nura indi bayım

Gözyaşlarım bitse tesbih tanelerim vardı

Tesbih tanelerim bitse gözyaşlarım...

Saydım, insanın doksan dokuz tane yalnızlığı vardı.

Aşk diyorsunuz ya

Ben istemenin allahını bilirim bayım!

Çok şey öğrendim geçen üç yıl boyunca

Balkona yorgun çamaşırlar asmayı

Ki uçlarından çile damlardı.

Güneşte nane kurutmayı

Ben acılarımın başını

Evcimen telaşlarla okşadım bayım.

Bir pardösüm bile oldu içinde kaybolduğum.

İnsan kaybolmayı ister mi?

Ben işte istedim bayım.

Uzaklara gittim

Uzaklar sana gelmez, sen uzaklara gidersin

Uzaklar seni ister, bak uzaklar da aşktan anlar bayım!

Süt içtim acım hafiflesin diye

Çikolata yedim bir köşeye çekilip

Zehrimi alsın diye

Sizin hiç bilmediğiniz, bilmeyeceğiniz

İlahiler öğrendim.

Siz zehir nedir bilmezsiniz

Zehir aşkı bilir oysa bayım!

Ben işte miraç gecelerinde

Bir peygamberin kanatlarında teselli aradım,

Birlikte yere inebileceğim bir dost aradım,

Uyuyan ve acılı yüzünde kardeşimin

Bir şiir aradım.

Geçen üç yıl boyunca

Yüzü dövmeli kadınların yüzünde yüzümü aradım.

Ülkem olmayan ülkemi

Kayboluşumu aradım.

Bulmak o kadar kolay olmasa gerek diye düşünmüştüm.

Bir ters bir yüz kazaklar ördüm

Haroşa bir hayat bırakmak için.

Bırakmak o kadar kolay olmasa gerek diye düşünmüştüm.

Kimi gün öylesine yalnızdım

Derdimi annemin fotoğrafına anlattım.

Annem

Ki beyaz bir kadındır.

Ölüsünü şiirle yıkadım.

Bir gölgeyi sevmek ne demektir bilmezsiniz siz bayım

Öldüğü gece terliklerindeki izleri okşadım.

Çok şey öğrendim geçen üç yıl boyunca

Acının ortasında acısız olmayı,

Kalbim ucu kararmış bir tahta kaşık gibiydi bayım.

Kendimin ucunu kenar mahallelere taşıdım.

Aşk diyorsunuz ya,

İşte orda durun bayım

İslak unutulmuş bir taş bezi gibi kalakaldım

Kendimin ucunda

Öyle ıslak,

Öyle kötü kokan,

Yırtık ve perişan.

Siz aşkı ne bilirsiniz bayım

Aşkı aşk bilir yalnız!

Didem Madak

Çözülmemiş Bir Yol Problemine Dair...

Uzunca gitmeler şehri ile
süresiz susmalar şehri arasına gerili ömrün
gevezesiydim.
Ne ayaklarımın yorgunluğu yetti,
iki şehrin orta noktada buluşmasına ne cılız fısıltım.
Tam orada, o noktada çözülmemiş o yol problemine tutkun,
bir başına kalakaldım.
Ve yılmadım tekrardan aynı cümleyi; yüzüm iki şehrin uzak / puslu silüetlerine dönük söylendim durdum, durdum ve söylendim: Kimse bir kurbağayı geçemez, söz konusu olan anımsamaksa...


Mey

Billurlaşma*.../ Haiku

Yapabilseydim;
gözlerden gizler,
hem de görünür kılardım
( sendeki
   bendeki) billurlaşmayı...


Mey
* Stendhal'e selam

Yalınlık...

" Yalınlık doğruluğun mührüdür..."

 Wittgenstein


Yalındı direnci meylimizin
güz'ün deli esintisine, biliyorsun.
Ve yalın bir şey vardı - satır aralarına kendiliğinden giriveren -
düş'ünüşümde.
Uyanmanın o ilk şaşkın bakışı;
sen'den bir söz'ün sevinç ve soruyla harmanlanmış telaşı,
sesi kısılmış kalpteki o söz...
Başa bela bunlar, biliyorsun. Başa bela, zihnimize bastığı mührü...

Mey

Aşk Payı...

Sana,
ertelenmiş söz;
bana
yazgısına teslim bellek.
Sana,
şarkının inadı;
bana
hikayenin büyüsü.
Bize,
büyük bir vazgeçiş. Nasıl da adil. Aşk...


Mey

Burası… / Orası…

Kazıyordu. İçerdeki seslenene dek, kaç zamandır kazımakta olduğunu düşünmedi. Saate bakmak aklına gelmedi. Yalnızca kazıdı; usul, dikkatli ve hiç olmadığı kadar azimliydi. Burası, diye düşünüyordu. Burası’nın katlanır yanı kalmadı ve oralarda bir yerde bir ‘Orası’ olduğunu biliyordu. Bulana kadar, diye söz vermişti kendine. Buluncaya kadar kazımaya devam. Çocuğun sesi daha güçlüydü bu kez. Çağrısında titreşen sabırsızlığı fark etti. Gülümsedi elinde olmadan. Ardından ona henüz ‘orası’ndan söz etmediğini anımsadı, hoş ‘ burası’nın da farkında olmadığını biliyordu.  Nasıl anlatırım, sorusuyla endişe belirginleşti. Bir yolunu bulacaktı elbet. Anlatırım, diye düşündü. Önce kazımaya devam etmeliyim. Elindeki işi gönülsüzce bıraktı.

Yemek, çocuğun hikâyeleri, soruları, yeni yeni görmeye başladığı ama anlamını çözme arzusunun henüz baş göstermediği ‘ burası’na ilişkin sorularıyla süslüydü. Aklı yarım bıraktığı işte, çocuğa eşlik etti. Anlattığı hikâyelere güldü, sorularına temkinli cevaplar verdi. Çocuk sordukça, daha hızlı kazımalıyım, diye düşündü. Yarın akşam kaçta döneceksin eve, sorusuyla kendini yarın’da buldu.

Planladığım kadar kazıyamamıştım hayıflanmasıyla çıktı yer altından. Soğuğa eklenmiş pusla irkildi. Eller hemen cebe girdi. Tüm gece çalışmaktan bitap düşmüşlüklerine acıyacak gibi oldu bir an, sonra çevresine bakınıp ‘ burası’nın üzerine abanmaya hazırlandığını sezdiğinde unuttu merhameti ve hızlıca yürümeye başladı. Yüksel caddesini geçip Konur’a döndü. Birkaç saat sonra görülmemiş bir insan ırmağının sokak boyunca gidip geleceğini düşününce, sabahki sakinliğini sevecek gibi oldu. Oyalanma, diye uyardı kendini.  Yüzünü kesen soğuğa çare yoktu ama çantasındaki eldivenler elleri için çözüm olabilirdi. Üşendi, ceplerinin sıcaklığıyla yetineceklerdi. Sokağın, Meşrutiyet çıkışına yaklaşınca, kimsenin kullanmadığı üst geçidin merdivenlerine beyaz boyayla – soluklaşmaya başlamıştı boyanın rengi –yazılmış o harfleri gördü: S O M A… ‘ Burası’ işte, diye mırıldandı dişlerinin arasından.  Daha çok, daha hızlı kazımalıyım, bir saptamadan çok kararının pekişmesiydi. ‘ Orası’nda başka S O M A’ların olmadığını nereden biliyorsun, şüphesine geçit vermedi. Olmadığını biliyordu. Hep on dokuz yaşında bırakılmış çocukların olmadığından da emindi; ekmek almaya gidenlerin evlerine güvenle döneceklerinden de. Aksi halde, böyle kazımanın bir anlamı olmazdı, diye altını çizdi inancının. Üst geçit görünmez oldu. Artık caddedeydi. Yürümeyi sürdürdü. Belediye işçilerinin geceden kalan pisliği temizler gibi yapmakta olduklarını fark etti. Onlar da biliyorlar işte, diye vurguladı. Burası’nın temizlenebilir bir yanı kalmadığını. Yeterince derin kazıyabilirsem belki hepimizi… Susturdu zihnini. Dur bakalım, diye çıkıştı. Önce ‘orası’nı mümkün kıl.

Akşamı beklemeye karar vermişti ya, duramadı. Bulduğu her boşlukta sürdürdü ellerini çalıştırmayı. ‘ Burası’na tiksintisini bastıramadığı anların kazımayı yavaşlattığını fark ettiğinde panik geldi gitti. ‘ Orası’nı düşünmeye zorladı kendini sık sık. Görünürlüğün söylediğinin – ne söylenirse söylensin – bağıra çağıra söylenmesine bağlı olmadığından emindi her şeyden önce. Sözde otorite reddedişlerin kendisini bir otoriteye dönüştürme çabasına girişmesinin de ayıp karşılanacağına inanıyordu ‘orası’nda; mütemadiyen eleştiriden söz edenlerin özeleştiri mekanizmasını görmezden gelişlerinin de. Söylemeye değil eylemeye bakılırdı elbette. Özür istemez ama af dilemeyi bilirdi insan olmanın bilgeliğine ermiş olanlar. “ Kendini bil! “ değil, “ kendin bil!” yerleştirilirdi ‘orası’nda olmanın temellerine. Kurdukça rahatladı. Mümkündü ve henüz ulaşamadığı bir yerdeydi. Ama bulacaktı.

Hep aynı sabaha uyanmak üzere gözlerin yumulduğu gecelerin rüyalarını reddetmek önemliydi kazırken ve anlatmaya çalışmanın nafileliğine inanç. Anlatma çabasından vazgeç, kırılan güvene hayıflanmayı bir yana it, kâğıt üzeri dostluk iddialarına kulak tıka. Yalnızca kazı. Kazı çünkü ‘ burası’ sana göre değil, hiç olmadı. Söz dinle, diye sıkı sıkı tembihlemişti kendini;  uysallığı ve itaati getirenin bütün o,  yaşanmışlık ve yaşanmamışlıkların eksiği- fazlası derken kendisini soluk alamaz hale getirmişliği olduğunun üç aşağı beş yukarı sezmekteydi. Kazıma eylemi dışında gerçek bir oluş’un mümkün olmadığının bilgisine ereli çok oluyordu.

Kazıyor. ‘ Burası ‘ olmayan bir ‘orası ‘ fikrine tutunmuş; gevezelik görüntüsü verdiği bir suskuyla ve gidiş’i mümkün kılacak öteberiyi ceplerine doldura boşalta kazıyor. Elleri dursa zihni durmuyor. Kazımadıkça çirkinleşen ‘burası’nı yok kılmak için kazıyor. Bulana dek. ‘ Orası’nı…

Mey

Çıplak Gerçek...

Gereği olmadığı gibi

varlığının;

lazım da değil  

söz'ün. Sevi'ye ve öfkeye.

Mey

Rüya'nın Varlığına Dair...

Kendini güz'den, nasılsa,
sakınmış bir yaprağın parlak yeşili gibi;
uyanıklığın koşturmacasının unutturamadığı o rüya.
Orada. Belleğin dilinin  - hemen - ucunda. Bekliyor.
Sana bir şey diyecek: Belki ağzına yayılmasını engelleyemediğin
o gülüş!ün hatırına olduğunu. Varlığının. Belki de tam bu yüzden olamadığını. Varlığının...


Mey

Davetsiz...

Çağrılı değildi.
Arsız; ağzı da kalabalık.
Geldi kapılandı kalbe. Sana tutkun
o söz. G(b)itmiyor...


Mey

Yanılan.../ Haiku

Yapabilseydim;
Yanılgının
uzağa ait olduğunu söylerdim.
Yalnızca ona...

Mey

Susmak Eskiden Bir Cevaptı…

Bu yana bak, dedi. Çevir kafanı.  Sesinde itaat ve merhamet talebinin birbirine dolanıp; birinin diğerini bastırmaya çalıştığı bir karmaşa seziliyordu. Kaosa meylim, yelkenleri suya indirmeme neden olacak gibiydi ama tam zamanında kendimi toplayıp, omuz silktim. Omzumda gerçekleşen hareketin negatifliğinin kararımı netleştireceğini düşünürken, bir yandan da onun omuzlarıma yönelmiş bakışlarının beklenmedik bir hazza neden olduğunu gizlemek o anki durumun zorunluluğuydu. Omuzlarımın güzel olduğunu biliyordum. Biliyordum da, şimdi bunu onun da fark edeceğini düşünüp için için sevinmek neyin nesiydi böyle? Kendine gel, diye uyardım omuzlarıma takılmış zihnimi.

Kendinde değilsin,  dediğini duyunca içimden silkindim. Bir de iç görüsüne hayranlık çıkmasın başıma, diye düşündüm.  O konuşmayı sürdürüyordu. Tamam, kızgınsın biliyorum, diyen sesinde merhamet talebi öne çıkmış gibiydi. Belki haklısın da ama böyle olmaz; dön konuşalım, diyen ise itaati isteyen ve almaya kararlı olandı.  Güzelliğin altını çizmek, onu kanıksamaya dönüştürmenin en kolay yoludur; omuzlarıma kıpırdamama emri verdim. Sessizlik işimi görürdü.  Ya da görmezdi. Asla bilemezdiniz, sessizliğinizin karşınızdakine anlatabileceklerini.

Susmak eskiden bir cevaptı, şimdi değil, dedi o sıra. Şimdi ikimizi de sarmalayacak söz zamanı. Dön hadi, konuşalım. Söze hevesimi kullanacağı kesin gibiydi gözüm de ya, yine de öfkelendim. Öfkemin yaptığına mı yoksa gerçek bir söz vaadinin beni yoldan çıkarma ihtimalinin yüksekliğine mi olduğunu bilmediğimin farkındaydım. Dişlerimi sıktım. Dayandım.  Dayanamamanın, kendini tutamamanın büyük bir işaret olduğuna inandığımı bildiğini bildiğimden, dayandım üstelik.  Anlasındı bakalım. Dayanamadığınızın dayanamadığı anın gelmesini beklemenin ağrısını anlasındı.

Sen bu değilsin, dedi. Sesindeki kaos onu da yoran bir hal almıştı. Az kala dönüp; dönüştürdüğün şeyim, buyum işte diyecektim.  Dönemedim. Omuzlarımın aldığı kıpırdama emrine görülmemiş itaatine minnettardım. İyi ki sustum, iyi ki dönmedim ondan yana diye düşündüm. Beni bir şeye dönüştürdüğü filan yoktu. Ne olma potansiyelini içimde taşıyorsam ona doğru evrilişimin onun suçu olduğunu düşünmek de bunu iddia etmek de haksızlık etmek olacaktı. Ona o anda pek çok şey yapabilirdim: Canını yakabilir ya da hırslı dudaklarımı teninin herhangi bir yerine yapıştırabilirdim ama haksızlık etmek? Olmazdı. Omuzlarımdaki şımarık kıpırdanış, dayanamama ihtimalinin ilan edebileceklerinin olasılığı, öfkemin balonlaşmaya meyli beni yoruyor, bahanesi bile yetmezdi kendimi bağışlamaya.

Şimdi eğilme zamanı, dediğini işittim. İkimiz için de. Sönmeye yüz tutmuş balon havalandı yine. Eğilme zamanıymış! Hep büyük laflar ettin sen, demek istedim dişlerimin arasından. Noktanın hemen ardından unuttuğun büyük laflar! Demedim bir şey.  Demeyecektim. Anlasındı bakalım. Bir şey, tek bir şey söylesin diye beklenmiş zamanların denmemişlerin satır aralarında bir zihni nasıl oradan oraya savurduğunu, anlasındı bakalım.

Susma, dedi. Emreden ve dilenenin gücüyle titredi altında durduğumuz ağacın yaprakları. Yaprakların titreyişinin omuzlarımı andıran bir yanı vardı o esnada. Kanmaya hazır, hatta arzulu. Uslu durun bakayım, diye çıkıştım yapraklara ve omuzlarıma. Nasılsa anlayacak!

Neyi anlamalıyım, sorusuyla olduğum yerde sıçradım. Söyle neyi anlamalıyım? Dilimin ucuna gelen sözcükleri yutma çabasına dalmışken ben;  onların konuştuğunu işittim:

Susmak, diyordu titreyişlerine aldırmayan yapraklar,

hiçbir zaman, diye sözünü kesiyordu yaprakların, öfke kılığına girmiş kırgınlığım,

bir, sözcüğü belli belirsiz çıkıyordu sözü özlemiş ağzımdan,

cevap olmadı, diye tamamlıyordu albenisinin farkında omuzlarım. Bu yeterliydi. İkimiz için de...

Mey

                                                            Kylli  Sparre

Zihinsel Temas...

Yara almış
bir boynu geçiyor, zihnindeki
öpüş. Bir merhem yumuşaklığında...


Mey

                                          Mirela Pindjak

Usta Beni Öldürsen E...

'...Anlaşılan, çok yaşlanmış birtakım analar babalar, iblisleşivermiş oldukları için çocuklarına varasıya, insan yemeye kalkıyorlar, arada bir. Öyküsünü anlattığımız bu anaya gelince, çocukları, ölüsünü törenle kaldırdılar. Düşünülürse, pek korkunç bir işmiş bu. Öyle anlatıldığı rivayet olunur.'

Koncakumonogatari şû (12. Yüzyıldan kalma bir Japon öykü güldestesi), xxvii, 22. Öykü: 'bir avcılar anası...'

Analarının ölüsü törenle kaldırabilmeleri için çocukların sağ kalması gerekir. Kalmadıkları da görülür ama.

İpten ipe, halkadan halkaya atarken kendilerini, cambazlar düşer ölür, ara ara. Yaşa bakmaz bu ölümler. Ancak, 'yaşlanmış bir cambazın yüzünde, burnunun sağ kanadı dibinde, yalnız benim görebildiğim bir ben belirmeye başlarsa, öbürleri gibi, o da, ergeç ölecek demektir, biliyorum; artık ipten mi düşer, yolda mı çiğnenir, hastalanıp düştüğü döşeklerden mi kalkamaz, orasını kestiremiyorum işte,' derse genç bir cambaz...

Gergin bir ipin iki ucundan doğru gelerek birbirinize yaklaşacak, güreşir gibi yapacaksınız; sonra biriniz yenilir, düşer gibi olacak, biriniz de arkasından atılıp onu havada yakalayacak, kurtaracak, onunla birlikte bir başka ipe, bir başka halkaya sarılırken herkesin yüreğini ağzına getirecek, bunların karşılığında da ekmek parası kazanacaksınız.

Karşınızdaki cambaz, çok sevdiğiniz biri; yıllar boyu birlikte çalıştığınız, seyreldiği görülmemiş acılarınızı, bizim yüzümüz hiç gülmez demeye kendinizi alıştırmış bile olsanız gelip sizi buluveren tek tük sevinçlerinizi paylaştığınız biri; öyle deyiverelim. İpin ortasına yaklaşıyorsunuz, karşılıklı. Ansızın burnunun sağ kanadının dibinde... O zaman, genç bir cambaz olarak, ne yapmanız gerekebileceği konusunda kapıldığınız düşünceler... Baştan alalım. Karşısındaki ustasıydı.

Usta bir yerde yaşamanın yolunu da bulmakta ustalaşmış değil midir ki?

Karşısındaki, kendisini çocuk yaşında yanına almış, yetiştirmiş, sanatı öğretip onu bugüne getirmiş, genç cambazların en ünlülerinden biri yapmış olan ustasıydı.

Nicedir aralarındaki ilişki ustaçırak ilişkisi olmaktan çıkmıştı. Genci yaşlısının oğlu diye görüyordu kendini; usta da ona oğlu diye bakıyor, başkalarına 'oğlum' diyerek gösteriyor, tanıtıyordu. Herhangi bir ustanın herhangi bir yetiştirmesine 'oğlum' diye seslenmesine benzememesi için, kendisine bir şey söyleyeceği zaman ona 'oğlum' dememeye, adını bile söylememeye dikkat ediyordu. Konuşmaları bir seslenmeyle başlamazdı zaten. Hani kendilerini unutup birbirlerinin dikkatini çekmek üzere bir ses çıkaracak olsalar gırtlaklarından, ikisi de utanır, tıksırıp gırtlak temizleyerek o sesi, yayıldığı havanın içinden silip yok etmeye çabalarlardı. Söze, yarısından girişirler, bir gün, bir hafta önce kestikleri yerden bağlarlardı konuşmalarını; ya da başını anlatmışçasına sonunu getirirlerdi. Bir anlık dalgınlık, sözün nereden gelip nereye dayanacağını hemen kestiremediklerini gösterecek en ufak bir im, bir kaşın kalkması, bir gözün kısılması, bir dudağın büzülmesi, en az, seslenmek ölçüsünde ayıptı onların gözünde. Bu yüzden, arkadaşları, yoldaşları, çoğu zaman, konuşmalarını izlemekte güçlük çeker, tuhaf tuhaf bakarlardı onlara. Bu alışkı içlerinde öylesine yer etmişti ki, cambazların, dünyada böyle konuşmalarını yadırgayabilecek kimselerin bulunabileceğini düşünemiyorlardı bile. Herkesle böyle konuşmaya kalkarlar, utanç duymadan kalkan kaşların, kısılan gözlerin, büzülen dudakların karşısında neden sonra, uyanır gibi, uyanır ama aymaz gibi, bocalaya bocalaya, handiyse terler dökerek, konuşmalarını anlaşılır kılmaya çabalarlardı.

Genci yaşlısının oğlu diye görürdü kendini; görürdü ya, ustasına babası diye değil de anası diye bakardı. Onu doğuran, emzirip büyüten, ona yaşamasını öğreten anasıyla bir tutardı ustasını. Önceleri böyle bir şey duyduğunun farkına ilk vardığı sıralarda, bu duygunun ayrıksılığından ürkmüş, sıkılmış, öylesine olmayacak bir şeyi ustasına bile söyleyemeyeceğini, açamayacağını düşünmüştü. Sonra sonra, her düşüncesini bilen ustasına, ayrıksı da olsa bir duygusunu açamamasını daha da tuhaf bulmaya başlamış, bir gece, gösteriden sonra, karanlıkta yatarlarken, söyleyivermişti içindekini ona. Karşı köşedeki yataktan önce kesik kesik gülme sesleri gelmişti. Böyle bir şeyi, ustasına da olsa, anlatmakla ne yanlış bir iş ettiğini anlayarak başına yıkılan dünyanın altında kalmaya hazırlanırken, gülmesi düzgünleşmişti ustasının. Kahkahaları gün ağarmaya yüz tutarken ancak dinebilmişti; o zaman da, "yahu sen ne şair adammışsın," demiş, ardından da horuldamaya başlamıştı. Düşünce aykırısıydı, güldürmüştü ustasını; ama yine de hoşuna gitmişti, öyle anlaşılıyordu. Başına yıkılır gibi olan dünya toparlanıp yeniden düzene girmişti. Bir daha da sözü eflilmemişti bu duygunun. Birliklerinin, birlikteliklerinin bir öğesi olmuştu.

Ne var ki, aylarca sonra, altlarında sallanan halkaya doğru, yanlış attığı bir adım yüzünden düşermiş gibi kendini bırakırken, onu havada yakalayıp "kurtaran" ustasının elleri ona bir şeyler anımsatmıştı. Gösteriden sonra, patrondan paralarını alırken, herkese iyi geceler dilerken, giyinirken, ustasının yanında evlerine giderken, o anımsadığı belirsiz şeyin ne olduğunu, ne idiğini çıkarmaya çalıştı durdu. Olmadı. Ertesi gece yine halkaya doğru "düşeceği" anda kafası karıştı. Bildi. Ustasında bulduğu analık öyle şairlik ürünü, edebiyat ürünü falan değildi. Amcasının odasından gelen hırıltıya kulak veriyordu kapalı kapının önünde. Sokmuyorlardı onu o odaya kaç gündür. Sokmadıkları için de mutfakla ayak yoluna, kapılarından içeri itilmedikçe, girmekten hoşlanmadığı için de sokak kapısının eşiğinde oturup akşamı etmiştik kaç gündüz sessiz sessiz. Şimdi kapının önündeydi; hırıltıları dinliyor, kapıyı yavaş yavaş itiyordu. Kimse yoktu ortalıkta. Yani anası yoktu. Babaannesi.

Halka yaklaşırken, kemerine yapışması gereken ustasının elleri, onu ancak bileklerinden yakalayabildiydi. Anasının elleriydi bunlar, düpedüz. Ustası onu o gece, odalarına girip soyunduktan sonra, paylamaya başladı. Çocukluğundan, ilk çıraklığından bu yana hiç paylamamıştı onu böylesine. Susmuş, dinlemişti. Oysa, saatlerce sürmüş gibi uzayıp giden bu paylamadan sonra ustası, "Şimdi söyle, niye öyle oldu, nasıl dalabildin böyle?" deyince, dinlemediğini, dinler görünürken dinlediğini sanırken kafasının hâlâ. Tutup anlatmıştı ustasına. Her şeyi o anda yaşar, görür gibi. Ustasının zaten bildiklerinden başlayarak: babası ölmüştü, babaannesi bunamıştı, amcası evin parasını getiriyor, anası da evle birlikte hepsine bakıyordu. O sıralarda, iki yaşını dolduralı ancak iki üç ay geçmiş olsa gerekti, annesi sonraları öyle demişti çünkü. Zaten kendi de, kendini aynada görür gibiydi bunları anımsarken, sırtında kırmızı yeşil çiçekli basmadan bir entari vardı daha. Babaannesi gün boyu kalkmazdı oturduğu alçak, yanları gibi önü de destekli acayip koltuktan. Koltuğun altında, koku keskinleşince, annesinin gelip döktüğü, kendininkine benzemeyen, daha büyük, daha yuvarlak, daha kırmızı bir oturak vardı. Havalar iyice ısındığı için kendi eşikte oturuyordu kaç gündür, sabahtan akşama dek; babaannesini de koltuğuyla birlikte kapının önüne çekmişti anası o sabah. Babaannesi hep uyuklardı. Anası yoktu ortalıkta. Hızlı hızlı çıkıp gitmişti, şimdi geleceğim, diyerek. Kendi, yuvarlak, apak, parlak tokmağı çevirip kapıyı açabilmek şöyle dursun, o tokmağa erişemezdi bile; ama kapıya dayandıkça aralandığını anlamış, sonunda, artan hırıltılar içinde perdeler sımsıkı kapalı olsa gerekti, alacakaranlıktı içersi, şimdi gibi gözlerinin önüne geliyordu sırtüstü yatan amcasına yaklaşmış, bakmıştı. Amcası onu görür gibi mi olmuştu, ağzı gülümsemek ister gibi gerilmiş miydi, yoksa bir şeyler söyler gibi olması ciğerlerinin son debelenişi miydi? bu yaşında da bilmiyordu. Ansızın bir el bileklerinden, bir el entarisinden yakalayıp sessizce dışarı çıkarmıştı onu, anasının elleriydi bunlar. Öbür adamsa anasıyla gelmiş olacaktı eve odadan çıktığı zaman başını sallamıştı. Anası da sesini çıkarmadan ayakyolunun eşiğine çökmüş, başını iki elinin arasına almıştı. Korkmuştu, sesini çıkarmıyordu o, sonra elini uzatmış, anasının dizine dokunmuştu. Anasının eli şakağından inip elini örtünce korkusu gitmişti. Amcasının yüzünde, burnunun şimdi görür gibi de ondan biliyor sağını solunu sağ kanadının dibinde, o güne dek hiç görmemiş olduğu kocaman lekeyi, beni düşünmeye başlamıştı.

O gece bunları dinledikten sonra ustası onu yine paylamıştı. Ama kısa sürmüştü bu kez. Üstelik kendi de dikkatle dinlemişti ustasını. Böyle şeyler aklıma gelemez, diyordu ustası; çalışırken böyle şeyler aklına gelmemeliydi. Onu ölümden kurtaracak eller, belini, bileğini bulmayabilirdi günün birinde.

Ustası böyle istediğine göre, özlük anıları, geçmişi, olmayacaktı bundan böyle; yalnız işini düşünecek, ustasına verecekti kafasını. Gönlünden, usundan silmeliydi anılarını, anasının, babaannesinin ölümlerinin anısını; silmişti de.

Silmişti de, bir tek anı dayanıp duruyordu bütün bu silme çabalarına karşın, direniyordu. Sonraları, anasının, babaannesinin burunlarının sağ kanadı dibinde gördüğü benleri unutamıyordu. Öylesine bildiği, ezbere çizebileceğini sandığı o yüzlerde birkaç gün içinde gitgide belliieşen, her görüşünde "nasıl dikkat etmemişim" diye kendisini uzun uzun düşündüren, üzen, öldükleri gün neredeyse zeytin iriliğini bulan...

Anlamıştı. Ailesinin özelliklerinden biri olsa gerekti bu benler. Gerçekten de, daha önceleri, yoktu o nesneler o yüzlerde. Ancak öleceklerine yakın beliriyor, büyüyor, öldükleri gün o iriliğe...

Pek gençti daha. Öyle enikonu ölçülüp tartılmadan, taştan taşa vurulmadan edinilen bilgilerle yetinilmemesi gerektiğini öğrenmemişti. Bir gün, ustasının, yanına yeni aldığı bir çırağı ipin ortasından çalıştırırken...

Bir yaz günüydü. Çadırın tepesine yakın bir yerde çalışmanın ne korkunç bir iş olabileceğini ancak cambazlar bilir. Ustası aşağıdan bakıyor, yönetiyordu onları. Yeni yetiştirmesinin bir hafta sonra ipe çıkıp seyirci önünde oynamasını istiyordu. Oğlan sıkı çalışmak zorundaydı. Bu sıcakta ustalarını oralara çıkaramayacaklarına, kendisi de kalfalığa yükseldiğine göre, yeni çırağı sıkı çalıştırmak da kendisine düşerdi.

İpin ortasında durmuşlardı karşılıklı. Şimdi dikkat et, demişti karşısında duran yeni oğlana, terini de bir iyice sil, kaza çıkmasın... Oğlan silinmiş, tamam, demişti gözünün içine bakıp. O an görmüştü burnunun sağ kanadı dibindeki beni. Çalışmışlar, inmişlerdi ipten. Yıkandıkları sırada takılmıştı oğlana, pek yakışıyor sana bu ben, diye. Oğlan önce garip garip bakmıştı. Ne beni, demişti sonra. Aynaya bakmış görememişti. Kalfasının bu şakasına akıl erdiremediğini söylemişti, biraz bozuk bir sesle. Kimbilir neler geçmiş olacaktı içinden oğlanın. Kirdi herhalde, kusura bakma, ben gibi görmüş olacağım, demişti o da. Ama ertesi gün çalışırken beni yerinde görmüştü yine. Daha da belliydi üstelik. Oğlan üç gün sonra orta ipte kendi kendine çalışırken düşüp ölmüştü. Koşup yetiştiğinde, benin yerinde durduğunu görmüştü, zeytin iriliğinde...

Ailesinin değil, kendi özelliğiydi demek. Başkasının görmediği benleri görüyor.

Öleceklerini biliyordu o insanların. Sonradan kaç kez, bu özelliğinin tutarlığını gerçeklemek olanağını bulmuştu. Korkuyla bakıyordu artık insanların yüzüne.

Sonraları, uzun bir süre kimselerde ben görmez oldu. Kimse de ölmedi çevresinde. İçi biraz rahatladı.

Söğütler o sıraya rastlıyor.

Bir bahar gecesi evlerine dönüyorlardı ustasıyla. Yalnızdılar artık. Ustayla oğlu. Yetiştirmeye kalktığı üçüncü çırak da ölünce hepsinde beni görmüştü o, ama hepsi ipten düşerek ölmemişti ustanın yanına çırak girmek isteyen çıkmaz olmuştu. Ustanın suçu yok, diyenler vardı; oğlanda kardeş kovan damarı olsa gerek... Diyenler de gelip bakıyor, iki kaşının arasını dikkatle gözden geçiriyor, orada görmeyi bekledikleri damarı kimi görüyor, kimi görmüyordu. Kardeşkovan damarını, bir sabah, ustası da aramıştı yüzünde. Görememişti. Öyle demişti hiç değilse. Ama bu arada, sabah ışığının yumuşak parlaklığında, kendi bir şey görmüştü ustasının iki kaşı arasında. Kardeşkovan damarının mor çatalı yerine, oğultutmaz damarının yeşilimsi kamasını. Bunu ustasına söylemedi, söylemeyecekti. Ustasına söyleyemeyeceği şey zaten içinde, usunda kalamazdı. Kalmadı da. Unuttu gitti bunları.

İkisi de bu duruma üzülüyordu ya, yaşayışlarını başkalarıyla paylaşmak zorunda kalmaya artık iyice alışmışlardı anlaşılan.

O bahar gecesi evlerine dönerlerken, önünden geçtikleri bir bahçenin bütün söğütlerinin budanmış, daha o sabah, incecik, körpecik yaprakçıklarla buğulu gibi duruşuna bakarak sevindikleri dalların kaldırıma atılıp yığılmış olduğunu görmüşlerdi. Ustası bunları çiğnememek için yola inmişti; ama kendisi, saygıyla, sevgiyle, ağır ağır, cambaz ayaklarının bütün yeniliğiyle bu dal yığınlarına basarak yürümüştü. Yine taşlara bastığı zaman durmuş, havayı uzun uzun koklamış, ustasına o anda bir su kıyısında, yeşilliğin, çimenlerin, otların içinde olmayı nasıl özlediğini anlatmaya çalışmıştı.

O zaman yine azar işitmişti. Cambaz dediğin, insanların topluca yaşadıkları yerlerde çalışıp para kazanırdı. İnsanların topluca yaşadığı yerler ise, genellikle öyle söğütlük, otluk su kıyıları olmazdı. Olursa ne iyiydi, ancak böyle yerlerin özlemini içinde taşımak bile suçtu kendini bilen cambaz için, hele kendisi gibi, çoğu vaktini büyük bir şehirde geçiren cambaz için. Cambaz ipini düşünmeliydi; özlemdi, düştü, silmeliydi gönlünden.

Değil mi ki, ustası öyle diyordu, öyle yapmalıydı, öyle yapacaktı. Yapmıştı da. Anılardan sonra, düşleri, özlemleri de silip atmıştı içinden. Ustasıydı önemli olan, öyle öğretilmişti kendisine; işinin önemi öğretile öğretile büyütülmüştü. Ustası öğretmişti bunu. Onu o eden işiydi, işi olmalıydı. İşine duyduğu bu bağlılığı ustasına borçluydu. Her şeyi ondan öğrenmemiş miydi? ona analık eden ustası değil miydi? ama her şeyi ondan mı öğrenmişti?.. Kendi, kendi benliğini ne ölçüde oluşturmuş olabilirdi? Olabilir miydi, ayrıca? Ustası neler katmıştı kendisine, kendi neler katmıştı? katmak ne demek oluyordu gerçekte? Önceden hiçbir şey getirmemiş miydi ustasının karşısına çıkarken? her şeyini ustası mı biçimlemişti? o halde herkes, ustasının kendini biçimleyişini hayır, kendi biçimlenişini çırağına aktarmasıyla mı biçimlenirdi.

Kafası karışmıştı. Bu soruları sormaya kalksa ustasına, ne karşılık alacağını biliyor gibiydi. Senin aklın ermez demeyecekti. Kendi kendine, şu anda, benim aklım bunlara şimdilik ermiyor ya bir gün gelecek erecek mi, diyordu. Ama ustası öyle demeyecekti. Ona, düşünme, diyecekti, o kadar. Ben öldükten sonra, sen de yanına bir çırak alıp yetiştirmeye başladığın zaman bunları düşünmeye başlar, hem kendini anlarsın, hem beni, diyecekti. Duymuş gibiydi, şimdiden, bu sözleri şimdiden işitmiş gibiydi. Demek ustasına erişen, onun ötesine bile taşan bir yanı vardı kendinin de. Bunları düşünebiliyordu... Ama kafasını daha çok yormadı bu konuda. Cambazlık, insanın ölmek istemiyorsa bütünüyle kendini ipe, halkaya, ustaya, adıma, ele, göze vermesini gerektiren bir işti. Günün birinde, işi cambazlık değil de düşünmek olan birine rastlarsa, ona soracaktı bu soruları. Hoş, o adam da cambazların soracağı sorular üzerine düşünmüş olur muydu, ayrı konu...

Aşağılarda, seyircilerin, oturdukları yerde dalga dalga ırganarak kendisini izlediklerinin bilincinde, ipin ortasında sıçrayıp takla atarken, birkaç kez, usunun başka yerlerde gezindiğini, ip

Ten başka sorunlarla uğraştığını fark etmişti ansızın. Böyle şey olmazdı. Ustasının ruhu bile duymamalıydı öyle bir şey yaptığını. Kendini zorladı, kafasını bir güzel temizledi. Düşünmez oldu artık iş başında. Ancak, bir kentten bir kente giderlerken, uzun yollar boyunca, uyur gibi yapıyor, ustasını bile kandırıyor, kendini koyveriyordu soru söğütlüklerinin, soruların yaş otluklarının arasına.

Her gösteriden önce mahallede kapı altlarından attıkları, kahvelere, kıraathanelere bıraktıkları, sokaklarda dağıttıkları elilanlarının birer örneğini, her gece eve döndükten sonra özenle özel sandığına yerleştiren ustası, bir gece, artık yetiştin, usta cambaz oldun, bu işi sana bırakıyorum, dediğinde, bu sözlerin gönül okşayıcılığını bir yana iterek, bunlar da anı değil mi sanki usta, diye soracak olmuştu da, ustası kükremiş, yetişmemişsin daha, diyerek onu bir sıkı paylamıştı. Bunlar anı değil, ipimizden artakalacak tek im; yaşayışımız, yaşadığımız, yaşantılarımız düpedüz, demişti. Her günle, her gösteriyle sırtımıza biraz daha binen ölümün yükü, bu sandığı artık kaldırıp taşıyamadığımız gün, tamam olacak, bizi çökertecektir, bunu iyi bil; bunlarda sen varsın, ben varım; yaşadığımızı gösterecek, başkasına olsun, bize olsun, gösterecek bir şey var mı elimizde, bu kâğıt yığınından başka?

Ama işte o gece, böyle paylandıktan sonra, aymıştı. Kâğıtlardan ötürü değil de, ustasının öfkesinden ötürü. Nasıl da sezememişti o güne dek?

Ustalıkçıraklık ilişkilerinin doğal görünen öfkelerinin dışında kalıyordu bu değişik kükreyişler, bu kendisini kendisinden de çok sanki gençliğini sözlerle ezmeye kalkmalar.

Ne zamandır dikkatini çekmiş olmalıydı bu parlamalardaki değişik özellik.

Ustam yaşlanmış. Her geçen günle biraz daha büyüyüp ustalaştığımı düşünmekten, başkalarının da büyüyeceğini, yaşlanacağını düşünmeye vakit mi bulamadım, ne? Yanında yasaya yasaya yüzüne bakmamaya mı alışmışım, ne? diyor, körlüğüne kızıyordu. Gerçi insan, sevdiğinin büyüdüğünü ister de yaşlandığını, ölüme yaklaştığını istemez. Bu sersemliğin farkına vardığıma göre ben de yaşlanmışım demek. O ise artık, kim bilir?.. Diyor, arkasını getirmeye yanaşmıyordu bu düşüncenin. Ya da getiremiyordu.

Ustası yaşlanmıştı. Daha önceleri, ustasının paylamalarını yalnız kendine yönelmiş sanırken şimdi anlıyordu ki bu öfkelenme, çok eski, çocukluğundaki, yeniyetmeliğindeki paylamalar arasında.

Nasıl da uyumuştu böyle? Ustasının bir şeyi yanlış yapabileceğini, yanlış bir şey söyleyebileceğini düşünemediği sürece.

Oysa bu son zamanlar, yanılmış olabileceğini bile değil de, hani, belirli bir şeye, bir şeyciğe, dikkat etmemiş olabileceğini anıştıracak bir şey ağzından çıkmaya görsündü! Parlayıveriyordu ustası. Bir zamanlar usundan bile geçirmediğini şimdi geçirmekle kalmayıp sezdirecek şeyler söylemeye kalkıyordu işte, ustası kızmaz mıydı buna?

Günler geçtikçe, dikkatini buna vermeye başladığı için olacak, bu düşüncesinde yanılmadığını anlamıyor, sezdiği pekişiyor, bilgiye dönüşüyordu. Ama artık bu konuda da ustalaştığı için iş başında böyle düşüncelerin kafasına yaklaşmasına bile meydan bırakmıyordu.

Bütün bir ömür boyunca, taşlarını teker teker taşıyıp çatıp kurduğu bir yapının sonuna gelen bir yapı ustası, ördüğü duvarların bir yerinde bir çatlak, bir eksiklik, bir yanılgı bulunacak, bulunup kendisine gösterilecek olsa, nasıl kızarsa...

Ama kendini beğenmeye başlamıştı da ondan mı ustasının kusurlarını görüyordu? Yoksa yanılgıların gölgesi, düşüncesi, düşü bile ustasını gitgide daha çok mu tedirgin ediyordu? Herkes gibi bir adam değil miydi ustası da? Herkesinki gibi olmayacak mıydı yaşlılığı, kocamışlığı? Çevresinde gördüğü insanlardan ustasının tek ayrımı, "usta" olması değil miydi? Bu ustalık onu başkalarına benzediği halde başkalarından üstün kılan, koruyan tek şey değil miydi? Kestiremiyordu ya, bunu kesinlikle bilmenin, öğrenmenin de bir yararı olamayacağını anlıyordu. Ustası eskiden de, sevgili çırağında, sevgili kalfasında gördüğü kusurları başkalarının yanında söyler, onu utandırırdı. O ise günün birinde, başkalarının yanında, el ilanlarıyla dolu sandığın sözünü etmişti de, gecesi bir güzel papara yemişti ustasından. Bütün bunlar, kafasını gitgide kurcalıyor, karıştırıyordu. Ustasının, anlatılmasından hoşlanmadığı şeyleri, kimse bilmemeliydi, ama ustası, kalfasının anlatılmasından hoşlanıp hoşlanmayacağını düşünmeden birtakım şeyleri başkasına keyifle anlatıyordu artık. Onu kızdırmak için yapmıyordu bunu, domuzluğundan yapmıyordu; belliydi bu. Anlattıklarında herhangi bir kötülük olabileceğini, sevgili kalfasını tedirgin edebileceğini usu almıyordu. O kadar. Yanlış bir iş yapabileceğini kafası almıyordu ki.

Sonunda karar verdi. Ustasına, ne yaparsa yapsın, kızmayacak, adamın yaşlandığını aklından çıkarmayacak, onu üzmemek için de, yanıldığını görse bile susacaktı. İki gün önce, damdan düşercesine, "yaşamama yardım edilmesi gerekecek günün gelmesinden korkarım," demişti, sabah çaylarını içerlerken. "senin yaşamama yardım etmen gerekecek günün gelmesinden... Yardımsız kalmalıyım ki köpekler gibi öleyim, diyorum arada bir. Diyorum ya, yük olmanın acısı, yapayalnız yaşamaktan kötü mü değil mi, bilemiyorum..." bu sözler beyninde uğulduyordu hâlâ. Kararında bu sözlerin de payı vardı elbet. Ama karara vardığı gece içi rahatladı, deliksiz bir uyku uyudu, nice zamandır uyuyamadığı.

Ertesi sabah yine karşılıklı oturmuş sabah çaylarını içerlerken ustanın burnunun sağ kanadı dibinde bir leke çarptı gözüne. Elini uzatıp silecekken kendini tuttu. Ustası o ben işini bilirdi. Usuna kötü bir şey gelirdi. Düşünmekten bile sakındı.

O gün büyük bir ölünün yası tutuluyordu. Akşama gösteri yoktu. Başını alıp çıktı kentin dışına. Eliyle koymuş gibi, bir derecik bozuntusu, bir söğütlük taslağı buldu. Yattı, gözünü göğe dikti, daldı... Ustasının öleceği korkusu sardı yüreğini. Tut ki yanıldıydı, ustası bugünlerde ölmeyecekti. Ama bu düşünce ilk olarak gelip yüreğine korku salmıyor muydu? Ölümünü düşünebiliyordu demek. Artık düşünebiliyordu. Sevinebilirdi de bir yerde. Usta olup çıraklar alacaktı yanına, artık adam yetiştirecekti, artık düşünebilecek, yıllardır yığdığı sorulara teker teker karşılıklar arayacak, arayabilecekti. Karşılıklar bulmaya çalışacaktı. Ama kendi de...

Ölen çırakları anımsadı. Ustasının kendisine böyle bağlanmasının bir nedeni de bu olamaz mıydı? senden önce üç çırak aldım yanıma, demişti bir gün, üçü de kazaya uğradı, seni aldıktan sonra kimseyi istemedim, yalnız seninle uğraşmalıydım, sen artık iyice yetiştin diye alıyorum bu çocuğu... (İpin ortasında durup çalıştırırken burnunun sağ kanadı dibinde bir leke gördüğü çocuktu, ustanın bu dediği. Gnu aralarına aldıkları günün akşamıydı. Çocuğu yatırdıktan sonra anlatmıştı bunları kapının önünde. Yaz gecesinin o gürül gürül sıcağı içinde.) o oğlanın ardından iki çırak daha ölmüştü.

Çocuğunu doğurup yitiren analara benzemiyor muydu ustası? doğurup yitiren ya da düşüren?.. Kendi, kalfalığa erişmişti. Ustalığa yaklaşıyordu. Kendi de ölecek olsa... Ustası kurur gider, kahrından ölürdü, ustalığın eşiğindeki gençliğinde ölüp yiten kalfasından ötürü. Kimseyi yetiştirememiş olurdu o zaman... Başka ustalar da vardı böyle, cambazlar arasında uğursuz sayılan. Çırakları ölen, kalfaları ölen. Hep gençliklerinde ölen... Kendi ustası da böyleydi, besbelli. Kimsecikler gelip böyle bir şeyi ona ya da onun yanında, söylemeye kalkışmazdı elbet. Ama söylenmeyen şeyler yok mu sayılır? Sanat, cambazlık sanatı, bu gibi ustalar da durup donuyordu anlaşılan. Çocuğu olmadan ölecek insanlar gibi. Bunların çoğu, sivriliyordu gerçi ustalar arasında, büyüklüğe yaklaşanı da az değildi. Ama kuruyan dallar, kısır kadınlar değiller miydi gerçekte? Hepsi, ustanın birinden yetişmişti. Ancak bunlardan kimse yetişmeyecekti. Bunların soyu kurumuyordu gerçekte. Kuruyan bunlardan doğacak olanlar soyuydu.

Ama kendisi vardı işte. Cebinden aynasını çıkarıp baktı burnunun sağ kanadına. Değil ben, toz tozan bile yoktu. Yaşayacaktı demek, ustası da birini yetiştirebilmiş olacak, uğursuz soyun torunlarından sayılmaktan kurtulacaktı. Ustasının, bundan kurtulması için, ölmesi gerekmesi; çırağının, kalfasının ölümünden sonra ustalığa yükselecek kalfasının yaşaması gerekmesi, bir bakıma...

Düşüncelerinin bu yola girmesinden hoşlanmadı. Gülünçle acıklının, gülünçlüğüyle ağlanan böyle birbirlerine girmesi kafasını büsbütün karıştırıyordu.

Uyudu, uyandı. Güneş batıya doğru kayıyordu. Kafese dönmenin vakti yaklaşıyor, dedi ansızın, yüksek sesle. Şaşırdı. Bu da nereden çıkmıştı? ne zamandan beri.

O sabah ustası elinden çayı bırakmış, kalkıp aynaya bakmıştı. Burnunun sağ kanadı dibindeki lekeyi o da görür müydü, diye yüreğini buran bir el dolaştı içinde; sonra da, usta da olsa beni görmesi güç, belki de olanaksız, dediydi içinden. Benleri gören kendisiydi. Ustasının böyle bir şey gördüğünü hiç işitmemişti, hiç konuşmamalardı. Zaten ustası burnundan çok gözlerine, kaşlarına bakmıştı galiba. Dönüp, "bugün çalışmıyoruz, ipe çıkman da gereksiz, benim gibi moruğun yanında durup ne yapacaksın," demişti. "biz nasıl olsa gidiciyiz." ya beni görmüştü ama olacak şey değildi ya da salt rastlantıydı bu sözlerin söylenmesi. Boğazı düğümlenmişti. Neden sonra, "böyle konuşma," diyebilmişti. "ne söyleyeceğimi öğretmedin ki, bilmiyorum ne diyeceğimi böyle sözler karşısında." gülmüştü ustası. "haydi git gez," demişti.

Kafes... Vardı. Kendi sözlerinden de ustasının sözlerinden de ortaya çıkıyordu bu.

Kafesten kaçılırdı. Kaçmaksa...

Büyük bir cambaz olmak istemiyor muydu? usta olmak için çalışmamış mıydı bunca yıl? İşini, sanatını, cambazlığını deliler gibi sev.

Deliler gibi sevmek dediği şey, bile usuna gelmiş değildi o güne dek. İnsan havayı sever mi? havayı içine çeker, yaşar. O kadar. Bu da bir sözdü, bir kalıptı; işitip durduğu, günün birinde kullanıverdiği.

İşini delilerden de beter seviyordu. Onsuz hiçbir şey olmazdı. Ama ustasını da seviyordu. Ondan da hiç ayrılamazdı.

Yine de, bütün bu tutkular, bu duygular, kimin elinden çıkmıştı, ustasının elinden değilse? İster tutku, ister sevgi. Kafese dönecekti.

Akşam ustasına baktı, burnunun dibindeki o leke biraz büyümüş gibi geldi. İçine kaygılar doldu. Suyun kıyısında düşündüklerini, örttü kapattı bu kaygılar. Üçüncü gününde kuşkusu kalmamıştı. Ustası ölecekti. Ben büyüyordu.

Aklı başından gitti. Ne yapacağını bilemiyordu; bakmaktan, benin büyüdüğünü görmekten öte bir şey gelmiyordu elinden. Ne zamandır bıraktıkları o pek tehlikeli yalancıktan güreşme numarasına dönmüşlerdi birkaç gündür. İpin ortasında güreşirken, ustasının ölümüne yol açacak, ustasının ölümü kendi elinden olacak diye yüreği ağzına geliyor, bu şaşkınlıkla bir kaza yaparım diye büsbütün gönlü kararıyordu. Bu ölümün başka ölümlere benzemeyeceğini biliyordu, ansızın korkunç bir yalnızlık içinde kalacağını biliyordu; bunları kurdukça da başını duvarlara vurası geliyordu. Böylesinin daha iyi olabileceğini düşün

Düşünebilecek

Düşünmekten korkmayacak birtakım kimseler vardır diye belli belirsiz bir şeyler seziyor da olsa...

Büyüyen bene baktıkça çıldırıyordu ya, içini dökebileceği tek insana hiçbir şey sezdirmemenin gerekliği onu eziyordu.

Benin zeytin iriliğini bulduğu akşam, ipin ortasında kendini kasarak, ustasının yaklaşmasına bakıyordu. Geldi. Tutuştular. Ustasındaydı yanlış adımı atma sırası o gece. Yay gibi gerilmişti. Ustasının arkasından uçup onu yakalamak için. En ufak fiskenin bile yıllarca kurup durduğu duvarı yıkabileceği korkularıyla parlayıp öfkelenen ustasını bir daha öfkelendirmek istemediği için, bu yanlış adımı atmakta geciktiğini söylemeyecekti oyundan sonra, bu gecikmenin farkına vardığını bile sezdirmeyecekti; hele yarın sabah olsun, bir şeyler uydururum, hastalanırım, ne bileyim, bir şeyler bulurum, ipe çıkmayalım derim ya da bu sıcak havada sen çıkma, ben elimden geldiğince, tek başıma seyircileri oyalayayım derim, diye gönlünden fırtına gibi bir şeyler geçiriyor, hiçbiriyle ustasını kandıramayacağını seziyor, titizleniyordu; ama sezdirmeyecekti, sezdirmemeliydi, yumuşacık tutuyordu şimdi gövdesini, ustasının her devimine göre ayarlayacaktı kendisini; ilk olarak, kimsecikler farkına varmasa bilme, artık pek usta bir cambaz olduğunu önce kendi kendine, sonra da ustasına gösterecekti. Ustası ustaysa, ustasıysa, bunun yine de farkına varmalıydı, varmak zorundaydı, kendisini alnından

Öpüp artık ustasın diyebilmek zorundaydı. Gösterecekti kendini bu gece. Ustası belki de onu sınıyordu, kalfasının içindeki korkudan habersiz, onun da bu sınanmadan habersiz olduğunu düşünerek. Yitirdiği bunca çıraktan sonra, bunun ustalığa erişmesinin kıvancını duymak için; ölmeden, yenilmeden, bugüne eriştiğini görerek kıvanmak için. Ama böyle şeyler düşünmek bile ustalığı daha hak etmediğini düşündürmez miydi? Ustası karşısında yitip gitmek üzereyken...

Bekliyordu. Ustanın son adımı atmasını bekliyordu hâlâ.

Ustası, orta ipin altındaki halkaya tutunmuştu bile. Ama seyircilerin çepeçevre sardığı, ince kum döşeli oyun alanı kendisine hızla yaklaşırken, bağırtıların, çığlıkların içinde seçemedi ustasının, "vah şaşkın oğlum," diyen sesini. İşitemedi.

Bilge Karasu

Irmak.../ Haiku

Üzgün bir ırmak
içimde. Akıyor, akıyor.
yönü hiç değişmiyor...


Mey

Mıh.../ Haiku

Yapabilseydim,
aklımdan çıkmıyor, diye yazardım.
Rüya'nın devamı...


Mey

Gece ve Öngörü...

Gecenin ıssızı inince
mecali kalmamış zihnine. Anımsayacaksın!
Gülüşüyorduk. Biz.
Gizliyorduk üstelik - kalbe inmiş bir gülüş'ün şaşkınlığını elimizden gelse -
kendimizden bile. Anımsayacaksın!
Yarım bir tebessümü sürükleyeceksin artık düş beklemediğin yastığa.
Öylece uyuyacaksın...


Mey

                                                      F. Limitone

Kar... / Haiku

Göğ'ün kar vaadine
bakıp bakıp,
umudunu çoğaltıyor
iç'in ateşi...


Mey

                                                  Beth Moon